25 Mars 2023

Një libër gatimi i vlerësuar në gjysmë milioni euro, “Viandier” nga Taillevent, përfundon në ankand në Christie’s në Paris.

Vepra e botuar rreth vitit 1495 vjen nga shitja e një pjese të bibliotekës së një koleksionisti të madh belg, Baron Pierre de Crombrugghe.

“Pasioni i Baron de Crombrugghe për artin e kuzhinës dhe bibliofilinë, një ndërthurje e shijes dhe njohurive, është në origjinën e koleksionit gastronomik më të famshëm francez në duar private”, shpjegon Christie’s në një shënim.

Libri i Taillevent “nuk është vetëm libri i parë i gatimit në frëngjisht, por ky botim i shtypur në Lion rreth vitit 1495 është i pari i ilustruar”, shton shtëpia e ankandeve.

Guillaume Tirel, i njohur edhe si Taillevent (1310-1395), kuzhinier i mbretërve Charles V dhe Charles VI, ka vendosur nënshkrimin e tij në këtë koleksion recetash të krijuar që nga fundi i shekullit të kaluar.

“Viandier” kaloi nëpër dhjetëra botime deri në 1615.

Kjo kopje, printim i bukur në format kuarto, sipas Christie’s, është vepër e një mjeshtri printimi nga Lioni, Martin Havard.

“E ruajtur në një mbetje të lidhjes së saj origjinale”, vlerësohet midis 400,000 dhe 600,000 euro.

Shitet gjithashtu një kopje e “Librit të shkëlqyer të gatimit të vitit 1542, me 350 receta të Rilindjes, të vlerësuara nga 80,000 deri në 120,000 euro. Është një nga librat e gatimit më me ndikim të të gjitha kohërave, i cili “dëshmon për ringjalljen vendimtare të gastronomisë gjatë Rilindjes”.

“Platini në Francoysis një konkurrent i librit të Taillevent, shkruar nga italiani Bartolomeo Platina në vitet 1470. Ky përkthim në frëngjisht i vitit 1505, i shtypur në Lion, llogaritet nga 60.000 deri në 80.000 euro”.

Së fundi, një vlerësim i krahasueshëm është bërë për një kopje të viteve 1655-1656 të një “diptiku emblematik të kuzhinës franceze në Grand Siècle”, “The French Chefby François Pierre, i njohur si La Varenne”.

Libri ishte një pararendës për sa i përket ëmbëlsirave.